Dom Pomocy Społecznej

• Kierowanie i umieszczanie w Domu Pomocy Społecznej

Zasady przyjęcia osób do domów pomocy społecznej (DPS) określają przepisy ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz.U. z 2024r. Poz. 1283 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 54 ustawy o pomocy społecznej:

1. Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

2. Osobę kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

3. W przypadku gdy przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej danego typu zlokalizowanym najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej wynosi ponad 3 miesiące, osobę kieruje się na jej wniosek do domu pomocy społecznej tego samego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, w którym przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie jest krótszy niż 3 miesiące.

Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:

1. osób w podeszłym wieku; 

2. osób przewlekle somatycznie chorych; 

3. osób przewlekle psychicznie chorych;

4. dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie; 

5. dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie; 

6. osób niepełnosprawnych fizycznie; 

7. osób uzależnionych od alkoholu.

Odpłatność za pobyt w DPS

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca.

Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: 

1. mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, 

2. małżonek, zstępni przed wstępnymi, 

3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: 

1. mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu; 

2. małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej :

   1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium, 

   2. w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie; 

3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2. 

Do domu kieruje się na podstawie:

1. pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, zwanej dalej „osobą ubiegającą się”, złożonego do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania lub pobytu w dniu jej kierowania; za zgodą osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela ustawowego wniosek może zgłosić inna osoba fizyczna lub prawna, a także powiatowe centrum pomocy rodzinie lub ośrodek pomocy społecznej;

2. rodzinnego wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się w dniu jej kierowania, zawierającego w szczególności pisemne stwierdzenie braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę.

Do wniosku dołącza się:

1. decyzję o przyznaniu osobie ubiegającej się zasiłku stałego oraz jej pisemną zgodę na ponoszenie opłaty za pobyt w domu;

2. decyzję organu emerytalno-rentowego ustalającego wysokość emerytury lub renty oraz pisemną zgodę na ponoszenie opłaty i na jej potrącanie przez właściwy organ emerytalno-rentowy ze świadczenia emerytalnego lub rentowego, zgodnie odrębnymi przepisami;

3. oświadczenia o wysokości dochodu osoby ubiegającej się, małżonka, zstępnych przed wstępnymi zobowiązanych do ponoszenia opłaty, oświadczenie o wysokości dochodu osoby małoletniej, w przypadku gdy opłatę będzie ponosić przedstawiciel ustawowy;

4. zaświadczenie, o którym mowa w art. 22 ustawy z dnia 24 stycznia 1991r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2012r. poz. 400);

5. pisemną zgodę osoby ubiegającej się lub przedstawiciela ustawowego na potrącanie z zasiłku stałego opłaty za pobyt w domu – w przypadku wyrażenia takiej zgody;

6. pisemną zgodę ośrodka pomocy społecznej na potrącanie z zasiłku stałego osoby ubiegającej się opłaty za pobyt w domu – w przypadku skierowania do domu ponad gminnego.

WSPARCIE KRÓTKOTERMINOWE

Wprowadzone usługi wsparcia krótkoterminowego, są nową formą wsparcia w polskim systemie pomocy społecznej. W założeniu mają poprawić podejście do osób wymagających pomocy przez krótki okres czasu. Usługa ta ma stanowić bowiem doraźną pomoc, która odciąży stale opiekujących się tymi osobami członków rodziny. Opiekunowie, którzy z różnych względów nie są w stanie przez pewien czas świadczyć opieki, nie będą obawiać się więc o los osoby wymagającej opieki. Nowe rozwiązanie pozwoli im znaleźć czas na zajęcie się innymi ważnymi sprawami, własne leczenie, czy po prostu chwilę wytchnienia.

Usługi wsparcia krótkoterminowego mogą być świadczone na rzecz osób pełnoletnich, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają doraźnej pomocy w formie pobytu całodobowego lub w formie dziennej, ze względu na czasowe ograniczenie możliwości zapewnienia właściwego wsparcia w miejscu zamieszkania przez osoby na co dzień sprawujące opiekę nad tą osobą. Usługi wsparcia krótkoterminowego świadczonego w formie dziennej i w formie pobytu całodobowego przyznawane są osobom spełniającym warunki określone w ustawie o pomocy społecznej w placówkach wskazanych przez organ pomocy społecznej, po zaakceptowaniu przez wnioskodawcę miejsca realizacji usług i podmiotu świadczącego usługi.

Wsparcie krótkoterminowe świadczone jest z uwzględnieniem następujących warunków:

1) oceny sytuacji osobistej, bytowej, w tym potrzeb wnioskodawcy;

2) oceny sytuacji dochodowej i majątkowej wnioskodawcy;

3) dokumentacji potwierdzającej sytuację zdrowotną, w tym niepełnosprawność wnioskodawcy;

4) oceny możliwości zapewnienia pomocy i opieki przez rodzinę.

Przyznanie wsparcia uzależnione jest od czasowego ograniczenia możliwości zapewnienia opieki w miejscu zamieszkania przez osoby, które na co dzień ją sprawują. Sam rodzaj i zakres świadczonych usług jest uzależniony od sytuacji osoby wymagającej wsparcia oraz jej indywidualnych potrzeb. Usługa może być świadczona przez domy pomocy społecznej w formie pobytu całodobowego lub w formie dziennej co istotne, jej beneficjenci nie mogą być mieszkańcami domu pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 55b ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 ze zm.) forma całodobowa została przewidziana na czas maksymalnie 30 dni w roku kalendarzowym (60 dni w szczególnie uzasadnionych przypadkach) i ta forma pomocy jest aktualnie wpisana w rejestr Wojewody Świętokrzyskiego i będzie świadczona przez DPS w Starachowicach i DPS w Kałkowie-Godowie. Opłata za świadczenie usług wsparcia określona została w Uchwale Nr XII/86/2025 Rady Powiatu w Starachowicach z dnia 27 lutego 2025r. i wynosi 1/30 średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca. Forma dzienna została przewidziana w wymiarze od 4 do 12 godzin dziennie na czas maksymalnie 30 dni w roku kalendarzowym (60 dni w szczególnie uzasadnionych przypadkach). Usługę wsparcia krótkoterminowego zarówno w formie dziennej jak i w formie pobytu całodobowego świadczą podmioty prowadzące dom pomocy społecznej, zgłaszając ten fakt wojewodzie.

W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o usługi wsparcia krótkoterminowego deklaruje ponoszenie pełnej odpłatności za te usługi - nie ustala się sytuacji dochodowej. Osoby korzystające z usług wsparcia krótkoterminowego nie ponoszą opłat, jeżeli ich dochód nie przekracza kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej.

Wysokość odpłatności za usługi wsparcia krótkoterminowego ustalana jest wg zasad określonych w poniższej tabeli:

Odpłatność ustala się za każdy miesiąc kalendarzowy korzystania z usługi wsparcia krótkoterminowego w domu pomocy społecznej uwzględniając liczbę godzin świadczenia usług w formie dziennej albo liczbę dni pobytu całodobowego mnożąc ją przez kwotę średniomiesięcznego kosztu usługi wsparcia krótkoterminowego ustalonego przez podmiot prowadzący dom pomocy społecznej.

Częściowe zwolnienie z opłaty za świadczenie usług wsparcia krótkoterminowego może nastąpić w przypadku:

a) korzystania przez usługobiorcę, bądź inną osobę pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym z usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

b) pogorszenia stanu zdrowia usługobiorcy bądź innej osoby pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, co pociąga za sobą znaczny wzrost kosztów leczenia lub konieczności zapewnienia stałej opieki i pielęgnacji, stosowania specjalnej diety a ich brak może skutkować zagrożeniem życia,

c) ponoszenia przez usługobiorcę lub inną osobę pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym znacznych, stałych i udokumentowanych wydatków związanych z utrzymaniem lokalu mieszkalnego,

d) z ponoszenia opłaty w połowie jej wysokości, ustalonej na podstawie § 3 ust. 4, zwolnione są osoby, które ponoszą wydatki na leki, leczenie i rehabilitację przewyższające 50% ich dochodu, a nie spełniają żadnej z przesłanek zwolnienia całkowitego.

Całkowite zwolnienie z opłaty za świadczenie usług wsparcia krótkoterminowego może nastąpić w przypadku:

a) wystąpienia zdarzenia losowego, które dotknęło usługobiorcę,

b) poniesienia strat materialnych przez usługobiorcę w wyniku klęski żywiołowej,

c) konieczności ponoszenia przez usługobiorcę odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub wszelkiego typu placówkach opiekuńczo-wychowawczych, leczniczo-rehabilitacyjnych, opiekuńczo-leczniczych lub pielęgnacyjno-opiekuńczych,

d) konieczność korzystania z usług opiekuńczych i/lub usług wsparcia krótkoterminowego przez co najmniej dwóch członków rodziny;

Decyzję o częściowym lub całkowitym zwolnieniu z odpłatności za świadczone wsparcie krótkoterminowe podejmuje się po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, na podstawie udokumentowanego rodzinnego wywiadu środowiskowego.